Depresja jest najczęściej spotykanym zaburzeniem psychicznym w ludzkiej populacji. Światowa Organizacja Zdrowia uważa ją za główną przyczynę niesprawności i niezdolności do pracy na świecie. Obecnie dostępne są coraz lepsze metody terapii, ale zdaniem psychoterapeutów, w walce z depresją niezastąpione są praktyki duchowe. Na czym polegają i w czym mogą pomóc?

Na ogół nie zdajemy sobie sprawy ze znaczenia kondycji psychicznej. To ona pozwala nam zrozumieć nasze umiejętności, radzić sobie z codziennym życiem, angażować się w działania społeczności, budować relacje i kształtować świat, w którym żyjemy. Kondycja nigdy nie jest stała. Może wahać się od bardzo dobrego samopoczucia przez przygnębienie do depresji.

Zdrowie psychiczne

Według Światowej Organizacji Zdrowia, zdrowie psychiczne to dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny człowieka, a także zdolność do rozwoju i samorealizacji. Pojęcie to nie oznacza wyłącznie braku chorób, lecz przejawia się również m.in. w poczuciu własnej wartości, zdolności do własnego rozwoju osobistego i odpowiedzialności za swoje życie.

Aby zachować zdrowie psychiczne, zadbaj o odpowiednią higienę snu. Najlepiej spać 7-9 godzin na dobę. Zbyt krótki sen źle wpływa na zdrowie psychiczne i fizyczne. W zachowaniu dobrego zdrowia pomogą prawidłowe nawyki żywieniowe, które dodają więcej energii potrzebnej do zmagania się z codziennymi wyzwaniami. Ważna jest aktywność fizyczna, która zgodnie z zaleceniami WHO powinna być uprawiana co najmniej trzy razy w tygodniu przez ok. 45 minut.

Wewnętrzny spokój

Aktywność fizyczna zmniejsza nasilenie depresji i pomaga jej zapobiegać. Dzięki niej łatwiej uzyskamy wewnętrzny spokój. Ćwiczenia aerobowe podnoszą poziom hormonów szczęścia oraz serotoniny, obniżają poziom hormonu stresu, łagodzą napięcie mięśniowe oraz redukują stres. Wybierz taką aktywność, którą lubisz. Może to być spacer, jazda na rowerze czy kurs tańca. Ważne, żeby ruszać się regularnie, najlepiej na świeżym powietrzu.

Unikaj używek: alkoholu, narkotyków, papierosów, napojów energetyzujących czy kawy. Negatywne skutki po ich zażyciu mogą utrzymywać się kilka dni, tygodni czy miesięcy.

Pielęgnuj relacje z bliskimi, przy których możesz być sobą. Dziel się z nimi dobrymi i gorszymi momentami. Dzięki takim relacjom nabierzesz pewności siebie. Masz przekonanie, że nie jesteś sam ze swoimi problemami.

Leczenie depresji

Zwróć się o pomoc do specjalisty, jeśli objawy złego nastroju utrzymują się przez 2-4 tygodnie, masz ustawiczne problemy ze snem i apetytem, czujesz niepokój i rozdrażnienie czy masz trudności z podejmowaniem decyzji i wykonywaniem codziennych obowiązków. To może być depresja, jeżeli obniżeniu nastroju i przeżywania towarzyszy zobojętnienie i poczucie pustki.

Alarmem powinien być zmienny, drażliwy nastrój czy przenikliwy smutek utrzymujący się przez większość czasu, czasem płacz, który coraz trudniej kontrolować, a niekiedy niemożność panowania nad własnymi emocjami czy impulsywność niezgodna z naszym dotychczasowym zachowaniem. Tracisz poczucie sensu.

Depresję można leczyć farmakologicznie, skuteczna może być psychoterapia i psychoedukacja. Wybór sposobu leczenia depresji zależy także od preferencji pacjenta. Ważna jest edukacja chorego i jego rodziny na temat przyczyn, objawów, przebiegu, czasu trwania i następstw tej choroby. Pacjent i jego bliscy powinni wiedzieć, jak istotne jest regularne przyjmowanie leków, gdyż przerwa w leczeniu jest pierwszym krokiem do nawrotu. Celem leczenia depresji jest ustąpienie objawów i przywrócenie funkcjonowania na poziomie sprzed choroby oraz zapobieganie nawrotom.

Aktywność duchowa

W zmniejszeniu ryzyka pojawienia się depresji lub jej nawrotom mogą pomóc praktyki duchowe. Polegają one na wykonywaniu czynności mających na celu osobisty rozwój duchowy człowieka. Można to robić przez kontakt z innymi ludźmi, czytanie książek czy zdobywanie informacji z różnych dostępnych źródeł. Innymi popularnymi praktykami są medytacja, joga, modlitwa, afirmacje, praktyki altruizmu, praktykowanie wdzięczności czy refleksja.

Regularna medytacja i modlitwa, samoświadomość czy inne aktywności duchowe wzmacniają korę mózgową szczególnie u osób z genetyczną predyspozycją do depresji. Badania przy użyciu rezonansu magnetycznego dowodzą, że kora mózgowa osób praktykujących jest grubsza w tych miejscach, które są cieńsze u osób z wysokim ryzykiem genetycznym wystąpienia depresji.

Holistyczne podejście

Badacze przekonują, że depresję trzeba leczyć holistycznie. Metodą małych kroków można uporządkować trzy kluczowe obszary życia: psychikę, duszę i ciało. Większość osób z rozpoznaną depresją cierpi na bezsenność. Dlatego tak ważne jest rozwiązanie problemów ze snem. W tym celu z pomocą specjalisty należy zająć się leczeniem bezdechu sennego, który jest popularną i niebezpieczną dolegliwością pogarszającą jakość snu.

Ważne jest także eliminowanie technologicznych źródeł problemów z zaśnięciem, np. usunięcie w sypialni urządzeń elektronicznych, laptopów, telewizorów oraz nadmiaru sztucznego światła. Zabiegi tego rodzaju należy połączyć z aktywnością fizyczną, praktykowaniem krótkich drzemek w ciągu dnia, ograniczeniem do niezbędnego minimum przyjmowanych leków oraz dobrze zbilansowaną dietą.

W walce z depresją pomocna jest świadomość, że jesteśmy potrzebni innym ludziom. Dlatego istotne są wszelkie działania wspólnotowe, dobroczynne, angażowanie się w życie lokalnej społeczności czy wolontariat. Nie należy zapominać o okazywaniu innym wdzięczności za obecność i wsparcie emocjonalne. Powinniśmy umieć dziękować nawet za drobne gesty, wyrażać swoje uznanie i docenienie oraz podkreślać, jak ważni są dla was bliscy.